Odrodzenie energii jądrowej?

Globalny krajobraz energetyczny przechodzi zmianę paradygmatu, ponieważ kraje gorliwie dążą do niskoemisyjnej przyszłości. Energia jądrowa, często pomijany element, ma kluczowe znaczenie dla tej transformacji.

Kluczowa rola energii jądrowej

Od 2022 r. energia jądrowa odpowiadała za 9% światowej produkcji energii elektrycznej i prawie 25% światowej produkcji niskoemisyjnej energii elektrycznej¹. Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) w ciągu ostatnich 50 lat energia jądrowa zapobiegła emisji ponad 60 gigaton dwutlenku węgla, co stanowi w przybliżeniu równowartość całkowitych emisji związanych z wytwarzaniem energii na całym świecie w ciągu dwóch lat². Stała moc wyjściowa energii jądrowej stanowi skuteczną alternatywę dla tradycyjnych paliw kopalnych i rozwiązanie problemu rosnącego zapotrzebowania na energię, zwłaszcza w regionach wiejskich, gdzie dostęp do energii elektrycznej jest nadal ograniczony.

Ponadto elektrownie jądrowe w przeciwieństwie do nietrwałych odnawialnych źródeł energii, takich jak energia wiatrowa i słoneczna, utrzymują niemal pełną wydajność. Zapewnia to dostawę energii nawet w ekstremalnych warunkach pogodowych, co budzi coraz większe obawy, biorąc pod uwagę, że rok 2023 był najcieplejszym rokiem w historii od lat 90. XIX wieku.

Globalne wytwarzanie energii elektrycznej w podziale na paliwa (2022)

Źródło: Instytut Energetyki. Stan na grudzień 2022 r.

Cena odejścia od energetyki jądrowej

Infrastruktura energetyki jądrowej na świecie starzeje się, a okres eksploatacji wielu reaktorów dobiega końca. Według IEA przedwczesna likwidacja tych reaktorów może zakłócić plany transformacji energetycznej, potencjalnie prowadząc do dodatkowych 4 miliardów ton emisji dwutlenku węgla³. Zastąpienie mocy jądrowych odnawialnymi źródłami energii, takimi jak wiatr lub energia słoneczna, wymagałoby niespotykanego tempa wdrażania. Spadek wykorzystania energii jądrowej może również wymagać dodatkowych inwestycji w wysokości 1,6 biliona dolarów ze strony gospodarek rozwiniętych, co przełoży się na wyższe ceny energii elektrycznej dla konsumentów⁴. Co ważne, w wielu scenariuszach – na podstawie uśrednionych kosztów na przestrzeni kilku dziesięcioleci – szacuje się, że przedłużenie żywotności reaktora jest bardziej ekonomiczne niż budowa nowej infrastruktury energii odnawialnej⁵.

Innowacje w technologie jądrowe

Sektor jądrowy nie jest statyczny, ale cały czas ewoluuje. W centrum uwagi rozwoju technologii w przestrzeni kosmicznej znajdują się obecnie małe reaktory modułowe (SMR-y), które zapewniają zwiększoną wydajność, przystępność cen i elastyczność. Ich niewielkie rozmiary i wzmocnione bezpieczeństwo sprawiają, że można je łatwo przystosowywać, a nawet zastąpić nimi starsze jednostki zasilane paliwami kopalnymi. Przewiduje się, że obecnie rynek SMR-ów wzrośnie do około 6,8 miliarda dolarów do 2030 r. (około 2,3% średniej rocznej stopy wzrostu), z takimi firmami jak NuScale Power i BWXT Advanced Technologies na czele⁶.

Niektóre projekty SMR umożliwiają recykling istniejących odpadów nuklearnych i użycie ich jako paliwa. Dodatkowo trwają intensywne badania nad fuzją jądrową, źródłem energii słońca i gwiazd. Firmy takie jak Helion Energy i Nucor współpracują, aby okiełznać tę ogromną moc. Na pograniczu technologii giganci tacy jak Microsoft badają możliwość wykorzystania energii jądrowej do zasilania energochłonnych operacji, takich jak sztuczna inteligencja.

Aktualna dynamika cen uranu

Ceny uranu odnotowały ostatnio znaczne wahania. Czynniki takie jak długi czas realizacji projektów wydobywczych, mniejsze nakłady inwestycyjne na nowe źródła, istniejące deficyty dostaw i napięcia geopolityczne, zwłaszcza w Europie, spowodowały wzrost cen⁷. Dynamika ta wpływa na szeroko rozumianą branżę. Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej zmagają się z rosnącymi kosztami, podczas gdy kopalnie uranu mogą zyskać, ciesząc się większym zainteresowaniem inwestorów.

Budżety na eksplorację uranu (mln USD)

Źródło: S&P Global Market Intelligence. Stan na październik 2022 r.

Nadwyżki i niedobory dostaw uranu

Źródło: S&P Global Market Intelligence. Stan na październik 2022 r.

Ścieżka w przyszłość

Rzut oka na Japonię pozwala przyjrzeć się ewoluującej narracji jądrowej. Po katastrofie w Fukushimie Japonia ograniczyła swoją działalność jądrową. Jednak w obliczu światowego kryzysu energetycznego i napięć geopolitycznych, takich jak wojna między Rosją a Ukrainą, Japonia ponownie uruchamia swoje reaktory jądrowe, co stanowi istotny zwrot w polityce. Inne kraje, takie jak Niemcy, Belgia i Indie, również dokonują ponownej oceny swoich strategii jądrowych. W miarę jak kraje zmagają się z bezpieczeństwem energetycznym i dekarbonizacją, energia jądrowa, oferująca niezawodność i zerową emisyjność, odzyskuje znaczenie.

Konkluzja

Dążenie do dekarbonizacji w połączeniu ze zmianami geopolitycznymi podniosło znaczenie energii jądrowej w narracji o transformacji energetycznej. Pomimo obiecujących perspektyw inwestycyjnych, zwłaszcza w obliczu postępu w technologiach jądrowych i reformy polityki energetycznej, sektor ten nie jest pozbawiony wyzwań, takich jak:

• Zmienność cen uranu: Podmioty wydobywcze muszą radzić sobie ze wahaniami cen uranu, które bezpośrednio wpływają na dochody.
• Przeszkody związane z rozwojem: Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej mogą stanąć w obliczu nieprzewidzianych kosztów i opóźnień w projektach reaktorów.
• Zmiany w polityce: Zmiany regulacyjne, szczególnie po znaczących wydarzeniach lub pojawieniu się alternatywnych technologii, mogą mieć wpływ na branżę.

Biorąc pod uwagę te wyzwania i oczywiste szanse, szczególnie związane z postępem technologii jądrowej i zmianami w polityce, inwestorzy powinni zachować ostrożność, porównując potencjalne korzyści z nieodłącznym ryzykiem.

Fundusz VanEck ETF Uran i Technologie Jądrowe UCITS (ISIN: IE000M7V94E1)

Fundusz VanEck ETF Uran i Technologie Jądrowe UCITS ETF (ISIN: IE000M7V94E1) oferuje ekspozycję na kluczowy segment sektora czystej energii, odpowiadając na rosnące zapotrzebowanie związane ze zwalczaniem zmian klimatu. Ten pasywnie zarządzany fundusz śledzi MarketVector™ Global Uranium and Nuclear Energy Infrastructure Index (MVNUCLTR). Obejmuje przedsiębiorstwa działające w całym spektrum branży uranu i energii jądrowej, od wydobywających uran po dostawców usług i sprzętu dla przemysłu jądrowego. W ten sposób indeks pozwala inwestorom nie tylko uczestniczyć w zmianach cen uranu, ale także lokować w spółki bezpośrednio zaangażowane w technologie jądrowe.

Aby otrzymać więcej informacji, zasubskrybuj w naszym centrum subskrypcji.