Dlaczego siła stóp procentowych wpływa na Państwa inwestycje?

Nie jest tajemnicą, że w ostatnim czasie na dynamikę rynku wpływ miały przede wszystkim oczekiwania związane ze stopami procentowymi. Przez ostatnie dwa lata obniżki stóp procentowych przez banki centralne były bardzo oczekiwane. Nastroje dotyczące tego, kiedy decydenci obniżą stopy procentowe z najwyższych poziomów potrzebnych do stłumienia gwałtownego wzrostu inflacji po Covid-19, zmieniały się niemal co tydzień, powodując wzrosty i spadki cen akcji i obligacji.

Z tego powodu nie było zaskoczeniem, że 6 czerwca Europejski Bank Centralny obniżył swoją kluczową stopę depozytową o 25 punktów bazowych do 3,75%. Wydarzyło się to przed posiedzeniem amerykańskiej Rezerwy Federalnej, która czeka na ustąpienie uporczywej presji inflacyjnej przed złagodzeniem polityki pieniężnej.

Przez większą część 2023 i 2024 roku rynki nadmiernie oczekiwały obniżek stóp procentowych. Wielokrotnie ceny akcji i obligacji rosły tylko po to, by rozczarować się danymi pokazującymi, że inflacja nie spada tak szybko, jak się spodziewano, co oznacza, że stopy procentowe muszą pozostać "wyższe przez dłuższy czas". Bankierzy centralni i rynki oczekują jednak, że spadną w przyszłości, jak pokazuje poniższy wykres dla kluczowej amerykańskiej stopy zabezpieczonego finansowania overnight (SOFR).

Proszę jednak zauważyć, że członkowie Komitetu Otwartych Rynków Rezerwy Federalnej USA są bardziej optymistyczni niż rynki finansowe, co widać po zestawieniu "wykresu kropkowego" z krzywą stóp terminowych.

Rynek oczekuje, że stopy procentowe w USA delikatnie spadną

Źródło: Bloomberg, FOMC na dzień 26 maja 2024 r.

Rzeczywiste liczby będą się różnić od szacunków. Rynki mogą rozwijać się inaczej w przyszłości.

Chodzi o cenę pieniądza

Dlaczego stopy procentowe są tak ważne? Odpowiedź brzmi: stopy procentowe określają koszt alternatywny posiadania pieniędzy, a tym samym wartość aktywów. Jeśli stopy procentowe są niskie, inwestorzy nie są tak dobrze wynagradzani za umieszczanie swoich pieniędzy na depozytach i chętniej inwestują z różnym stopniem ryzyka, czy to w obligacje, akcje czy nieruchomości, aby uzyskać wyższe zyski.

Z matematycznego punktu widzenia inwestycje są często wyceniane poprzez obliczenie bieżącej wartości ich oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych. Wartość bieżącą uzyskuje się przy użyciu prognozowanej stopy dyskontowej, która jest powiązana z zakładaną stopą wolną od ryzyka, taką jak SOFR na wykresie. Im wyższa prognozowana stopa dyskontowa, tym niższa wartość inwestycji.

Oznacza to, że instrumenty, których przepływy pieniężne są przewidywane w dalszej przyszłości, będą najbardziej reagować na zmiany stóp procentowych i wyjaśnia, dlaczego niektóre rodzaje inwestycji są bardziej wrażliwe na zmiany stóp procentowych niż inne. Przykładowo, akcje spółek technologicznych i spółek z sektora zielonej energii są zazwyczaj bardzo wrażliwe, ponieważ ich wycena często opiera się na założeniu, że zyski będą szybko rosnąć w nadchodzących latach. Na rynku obligacji obligacje o ratingu inwestycyjnym są bardziej wrażliwe niż obligacje wysokodochodowe po prostu dlatego, że większa część ich przepływów pieniężnych jest skierowana dalej w przyszłość. Jednocześnie aktywa, które nie generują przepływów pieniężnych (np. złoto), zwykle zyskiwałyby na wartości, ponieważ koszt alternatywny inwestowania w nie w porównaniu z oprocentowaniem depozytów byłby niższy.

Wielkie oczekiwania

Niestety, nie wynaleźliśmy jeszcze kryształowej kuli, która mogłaby nam powiedzieć, jakie będą stopy procentowe w przyszłości, więc musimy polegać na kolejnej najlepszej rzeczy – krzywych forward, które pokazują stopy procentowe oczekiwane przez uczestników rynku. Jak jednak widać na poniższym wykresie, gdzie przerywane linie przedstawiają oczekiwania rynku co do stóp procentowych w danym momencie, oczekiwania te często są sprzeczne z tym, co dzieje się w rzeczywistości.

Krzywe implikowanych stóp terminowych a stopy zrealizowane

Źródło: Chatham Financial, stan na 31 marca 2024 r. Rzeczywiste liczby będą się różnić od szacunków. Rynki mogą rozwijać się inaczej w przyszłości.

Oznacza to również, że ceny aktywów są określane przez oczekiwania dotyczące stóp procentowych. Jeśli stopy procentowe podążają ścieżką sugerowaną przez krzywą stóp forward, ceny aktywów prawdopodobnie nie zareagują znacząco, ponieważ wysokość tych stóp jest już wkalkulowana w wyceny. To zmiany oczekiwań i niespodzianki dotyczące stóp procentowych wpływają na ceny aktywów, a nie sam poziom stóp procentowych.

Oczywiście w dłuższej perspektywie zmieniające się oczekiwania dotyczące stóp procentowych są tylko jednym z czynników wpływających na wartość inwestycji. W perspektywie krótko- i średnioterminowej warto jednak zrozumieć, jak wpływa na nie cena pieniądza. Wraz ze wzrostem i spadkiem nastrojów mogą pojawić się przydatne okazje do kupna i sprzedaży.

Co więcej, jeśli stopy procentowe zostaną znacznie obniżone w latach 2024 i 2025, może to potencjalnie zwiększyć wartość Państwa portfela inwestycyjnego. Dlatego też obniżki stóp procentowych są obecnie tematem przewodnim.