Czy akcje spółek z sektora obronnego stają się etycznymi inwestycjami?

W ciągu ostatnich kilku miesięcy europejski sektor obronny był fetowany przez polityków. W Wielkiej Brytanii premier Rishi Sunak ogłosił pod koniec kwietnia, że stawia krajowy przemysł obronny na stopie wojennej, powtarzając podobne komentarze prezydenta Francji Emmanuela Macrona wygłoszone zaledwie kilka tygodni wcześniej.¹

Od czasu inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku, kraje europejskie zdały sobie sprawę, że muszą wzmocnić swoje siły zbrojne i ożywić przemysł obronny. W przeciwnym razie nie będą w stanie chronić demokracji na kontynencie.

Ta zmiana nastrojów nasiliła się w 2024 roku, a wydatki na obronę europejskich sojuszników NATO mają wzrosnąć, aby osiągnąć uzgodniony przez sojusz poziom 2% produktu krajowego brutto. To znaczący wzrost w porównaniu z 1,47% 10 lat wcześniej, w 2014 roku.

Wydatki na obronność jako procent PKB wszystkich krajów w NATO i krajów europejskich w NATO

Moralność inwestowania

Ta radykalna zmiana doprowadziła do znacznego wzrostu cen akcji spółek z sektora obronnego, co ilustruje wzrost ceny funduszu DFNS - VanEck Defense UCITS ETF o około 50% od jego uruchomienia w marcu 2023 roku. Co więcej, towarzyszyło temu również złagodzenie postaw dotyczących moralności inwestowania w akcje spółek z sektora obronnego. Należy zauważyć, że wyniki osiągnięte w przeszłości nie gwarantują przyszłych zwrotów, a inwestorzy w fundusz ETF VanEck Defense UCITS są narażeni na ryzyko utraty kapitału, ryzyko rynku akcji i ryzyko koncentracji sektorowej.

Złagodzenie postawy można zauważyć najwyraźniej we wspólnym oświadczeniu brytyjskiego ministerstwa finansów i brytyjskiego organu zarządzającego aktywami, Investment Association. W oświadczeniu tym można przeczytać: „Inwestowanie w firmy zbrojeniowe przyczynia się do naszego bezpieczeństwa narodowego, do obrony swobód obywatelskich, z których wszyscy korzystamy, a jednocześnie zapewnia długoterminowe zwroty funduszom emerytalnym i inwestorom detalicznym”.

Jest to sprzeczne z wcześniejszą koncepcją środowiskową, społeczną i dotyczącą zarządzania (ESG), która zakładała, że każda firma produkująca broń jest zła i nie powinno się w nią inwestować. Czasy się jednak zmieniają, podobnie jak poglądy niektórych osób.

Niemniej jednak, niektórzy duzi inwestorzy instytucjonalni, tacy jak fundusze emerytalne, nadal niechętnie inwestują w obronność. Może to wynikać z obaw o naruszenie przepisów dotyczących tego, co jest „zrównoważone” zgodnie z przepisami Unii Europejskiej, a także z obaw o reputację.

„Jeśli politykom ma się udać pozyskać znacznie więcej kapitału od prywatnych inwestorów, prawdopodobnie potrzebne będą dalsze ukierunkowane środki w UE i Danii, aby zapewnić większą akceptację i zrozumienie inwestycji” – powiedział Thomas Vile Jensen, zastępca dyrektora Insurance & Pension Denmark, cytowany niedawno przez IPE.com².

Odcienie szarości

Z pewnością wojsko lobbuje teraz fundusze emerytalne. „ESG nigdy nie miało na celu powstrzymania nas od obrony. Nie wiem, co jest nieetycznego w samoobronie”, powiedział Rob Bauer, przewodniczący komitetu wojskowego NATO, podczas wiosennego seminarium IVP Institute for Pension Education 2024 na temat funduszy emerytalnych.

Zarówno politycy, jak i wojskowi chcą uwolnić kapitał inwestycyjny, aby zainwestować w rozbudowę europejskiej bazy przemysłu obronnego, na wypadek gdyby kontynent musiał się kiedyś bronić i aby odstraszyć agresję. Co więcej, zdają sobie sprawę, że większe inwestycje w akcje firm obronnych skutecznie obniżają ich koszt kapitału.

Najwyraźniej debata na temat tego, czy firmy zbrojeniowe można uznać za etyczne inwestycje – lub przynajmniej nie nieetyczne – zmienia się. Dla niektórych sprawa może pozostać czarno-biała: Firmy produkujące broń do zabijania nigdy nie będą akceptowalnymi inwestycjami. Dla innych istnieją jednak odcienie szarości i wygląda na to, że akcje spółek z sektora obronnego mogą stawać się coraz bardziej zrównoważone.