Worden defensieaandelen ethische beleggingen?

De afgelopen maanden is de Europese defensiesector geprezen door politici. In het Verenigd Koninkrijk kondigde premier Rishi Sunak eind april aan dat hij de defensie-industrie van het land in staat van paraatheid zou brengen, in navolging van soortgelijke opmerkingen van de Franse president Emmanuel Macron enkele weken eerder.¹

Sinds de Russische invasie van Oekraïne in 2022 hebben Europese landen zich gerealiseerd dat ze hun legers en defensie-industrieën moeten versterken en nieuw leven moeten inblazen. Anders zullen ze niet in staat zijn de democratieën van Europa te verdedigen.

Deze verschuiving in sentiment is sterker geworden in 2024, waarbij wordt verwacht dat de defensie-uitgaven van de Europese NAVO-bondgenoten zullen stijgen om te voldoen aan de afgesproken 2% van het bruto binnenlands product. Dat is een aanzienlijke stijging ten opzichte van 1,47% 10 jaar eerder in 2014.

Defensie-uitgaven als percentage van BBP NAVO Totaal en NAVO Europa

De moraal van beleggen

De gestegen uitgaven hebben geleid tot een aanzienlijke stijging van de aandelenkoersen van defensie aandelen, zoals wordt geïllustreerd door een stijging van ongeveer 50% van de koers van de VanEck Defense UCITS ETF sinds de lancering in maart 2023. Bovendien ging dit ook gepaard met een versoepeling van de houding ten opzichte van de ethiek van beleggen in defensie aandelen. Er moet worden opgemerkt dat historische rendementen geen garantie bieden voor de toekomst en dat beleggers in de VanEck Defense UCITS ETF het risico lopen van kapitaalverlies, marktrisico en sector concentratierisico.

Nergens was de genoemde versoepeling van de houding duidelijker dan in een gezamenlijke verklaring van het Britse ministerie van Financiën en de Britse organisatie voor vermogensbeheer, de Investment Association. "Investeren in defensiebedrijven draagt bij aan onze nationale veiligheid, verdedigt de burgerlijke vrijheden die we allemaal genieten, en levert tegelijkertijd lange-termijnrendementen op voor pensioenfondsen en particuliere beleggers," aldus de verklaring.

Dit gaat in tegen het vroegere ESG concept, dat stelde dat elk bedrijf dat wapens maakt slecht is en dat er niet in belegd moet worden. De tijden veranderen echter en zo ook de opvattingen van sommige mensen.

Dat gezegd hebbende, blijven sommige grote institutionele beleggers zoals pensioenfondsen terughoudend om in defensie te beleggen. Dat kan te maken hebben met zorgen over het overtreden van de regelgeving met betrekking tot wat door de Europese Unie als "duurzaam" wordt beschouwd, maar ook met zorgen over hun reputatie.

"Als politici erin willen slagen om veel meer kapitaal van particuliere beleggers aan te trekken, zullen er waarschijnlijk nog meer gerichte maatregelen nodig zijn in de EU en Denemarken om een grotere acceptatie van en meer begrip voor de beleggingen te creëren," zei Thomas Vile Jensen, adjunct-directeur van Insurance & Pension Denmark, onlangs in IPE.com.²

Grijs gebied

Het leger is bezig met een lobby bij pensioenfondsen. "De ESG-doelen waren nooit bedoeld om ons ervan te weerhouden onszelf te verdedigen. Ik weet niet wat er onethisch is aan zelfverdediging," zei Rob Bauer, voorzitter van de militaire commissie van de NAVO, op het IVP Institute for Pension Education 2024 voorjaarsseminar over pensioenfondsen.

Zowel politici als militairen willen graag investeringskapitaal vrijmaken om te investeren in de uitbreiding van de Europese defensie-industriële basis, voor het geval het continent zichzelf op een bepaald moment moet verdedigen en om agressie af te schrikken. Bovendien erkennen ze dat meer investeringen in aandelen van defensiebedrijven de financieringskosten effectief verlagen.

Het is duidelijk dat het debat over de vraag of defensiebedrijven als ethische beleggingen beschouwd kunnen worden – of in ieder geval niet onethisch – aan het veranderen is. Voor sommigen blijft de zaak misschien zwart-wit: Bedrijven die wapens maken om te doden zullen nooit aanvaardbare investeringen zijn. Voor anderen is het echter een grijs gebied en het ziet ernaar uit dat defensieaandelen steeds meer als ESG belegging gezien zullen worden.