De Fed-ballon, de energietransitie en de cryptodisruptie

Jenna Dagenhart: We praten met Jan van Eck, CEO van VanEck, over de ontwikkelingen in het komende kwartaal op het gebied van inflatie, markten, monetair beleid en meer. Fijn dat je er weer bent, Jan. Laten we beginnen met de stijgende prijzen. Deze lijken op dit moment eerder te worden veroorzaakt door aanbodtekorten dan door vraagoverschotten. Deel je de verwachting van de Fed dat deze inflatie van voorbijgaande aard is? En hoe kijk je aan tegen de loondruk, nu de arbeidsmarkt ons blijft verrassen?

Jan van Eck: Fijn om je weer te zien, Jenna. Laten teruggaan naar begin dit jaar. Toen leken de economieën van China en de VS op auto's die met 300 kilometer per uur voortdenderden, waarbij de Amerikaanse economie fors werd gesteund door stimulerende maatregelen. Maar kan die auto weer terug naar 100 kilometer per uur zonder dat de rente te veel onder druk komt te staan en zonder dat dit anderszins leidt tot onrust op de financiële markten? We zeggen dan: wat zijn de risico's van het Goudlokje-scenario? Inflatie is het grote vraagteken. Daar kunnen we nu denk ik nog weinig over zeggen, maar dat antwoord is natuurlijk een beetje onbevredigend. Maar wanneer we kijken naar de tussenstand, lijkt de situatie tamelijk verontrustend.

Jan van Eck: De grote vraag is altijd: wat doet de Fed? Ik zal dat uitleggen. Wat betreft inflatie maken we ons de meeste zorgen over looninflatie, en niet zozeer over hout- of aardgasprijzen. Hoewel die laatste tot op zekere hoogte er natuurlijk ook wel toe doen. Maar looninflatie is over het algemeen hardnekkiger. Op de lange termijn kan looninflatie serieuze gevolgen hebben voor de langetermijnrente, de 10-jaarsrente. En als de rente stijgt, is dat natuurlijk ongunstig voor zowel aandelen als obligaties. Het lijkt erop dat degenen die zich zorgen maken over blijvende inflatie, het gelijk voorlopig aan hun zijde hebben. Want, zoals je zelf ook al aangaf, of het nu gaat om problemen in toeleveringsketens of om problemen op de arbeidsmarkt, we praten al heel lang over deze kwesties. Degenen die verwachten dat de inflatie van tijdelijke aard is, hadden waarschijnlijk liever gezien dat deze discussies inmiddels zouden zijn verstomd. Het duurt denk ik zeker nog wel tot de zomer van volgend jaar voordat we meer duidelijkheid hebben. Maar het is zeker iets dat we in gaten moeten houden. Het grootste risico voor het Goudlokje-scenario is een hoger renteniveau tegen het eind van de zomer. Daar hebben we het drie maanden geleden ook al over gehad.

Jan van Eck: Het probleem is dat het voor ons buitengewoon lastig is om dit allemaal te analyseren, omdat de Fed verantwoordelijk is voor het opblazen van deze ballon. En het Fed-beleid is de meest bepalende factor voor zowel de aandelen- als de obligatiemarkten. Zo heeft de Fed vorig jaar meer TIPS (voor inflatie gecorrigeerde Amerikaanse staatsobligaties) opgekocht dan er waren uitgegeven. Hoe moeten we tegen deze achtergrond de 10-jaarsrentes eigenlijk interpreteren? Dat weten we pas wanneer de Fed begint met het afbouwen van zijn opkoopprogramma's. Dat is het grote risico voor zowel aandelen- als obligatieportefeuilles. Ik had je graag mijn verwachtingen voor de komende maand of voor de komende drie maanden gegeven, maar het duurt nog zeker nog wel een jaar voordat we het antwoord weten.

Jenna Dagenhart: Dat klinkt logisch. En wat kun je zeggen over greenflation?

Jan van Eck: Dat is een van die andere verrassingen die gevolgen hadden voor grondstoffenprijzen. De wereld groeit; de wereldeconomie groeit. En naarmate de vraag naar grondstoffen groeit, is het vanwege ESG-maatregelen moeilijk om het aanbod uit te breiden. Dat betekent dat we de komende jaren te maken blijven houden met prijsdruk. Een van mijn collega's noemde dit verschijnsel treffend 'greenflation'. Het is moeilijk om bijvoorbeeld nieuwe koper-, lithium- of goudmijnen te vinden. Bovendien zijn mijnbouwactiviteiten tot op zeker hoogte milieuonvriendelijk. Dit zal leiden tot hogere grondstoffenprijzen. Daarom is het voor beleggers zeer interessant om grondstoffengerelateerde aandelen in hun portefeuille op te nemen.

Jenna Dagenhart: Jij bent natuurlijk niet de enige die de inflatie goed in de gaten houdt. Ook voor de Fed is inflatie een cruciale factor die zal worden meegewogen voordat een begin wordt gemaakt met het afbouwen van het opkoopprogramma. Hoe hou jij je op de hoogte van de ontwikkelingen rond monetaire beleidsmaatregelen en rentetarieven?

Jan van Eck: Dat is echt heel ingewikkeld. Nogmaals, het is de Fed die deze ballon heeft opgeblazen. Bank of America publiceerde onlangs met een geweldige studie over dit onderwerp. Het bleek dat het rendement van de S&P 500 voor een groot deel was toe te schrijven aan de balansgroei van de Fed. Het effect over de afgelopen tien jaar is enorm geweest.

Jenna Dagenhart: Terwijl toch vooral bedrijfswinsten verantwoordelijk zouden moeten zijn voor dat rendement.

Jan van Eck: Inderdaad, dat klopt. Er is dus risico op een forse klap, zoals we vorig jaar zagen in maart en april. Maar toen loste de Fed dat op door nog meer lucht in de ballon te pompen. Dat is waarom de markten momenteel zo ongelofelijk zijn overgewaardeerd wanneer we kijken naar de koers-winstverhouding en de koers-omzetverhouding. Het is gokken op wat de Fed gaat doen. Ik denk dat het geen gek idee is om enig geld achter de hand te houden en te wachten op iets lagere koersen.

Jenna Dagenhart: Supersnel groeiende start-ups zijn niet uitzonderlijk meer. En je ziet nu ook dat zombieaandelen een opleving doormaken. Moeten beleggers nu vrezen voor overwaarderingen?

Jan van Eck: Fed geeft met zijn 0%-tarieven aan dat er zowel op de particuliere als openbare markten sprake is van overwaardering. Het is fantastisch dat er weer bedrijven zijn die naar de beurs gaan. Maar het is wel zo dat zij tegen een zeer hoge koers-omzetverhouding tot de markt toetreden. Private bedrijven mikken op een koers-omzetverhouding van 20. Ze maken een supersnelle groei door. Maar dat is in feite een marktwaardering. Wanneer ze dan naar de beurs gaan, lijken de aandelen op zombieaandelen. De beursgang van een geweldig bedrijf als Uber is daar een voorbeeld van. De koersen van deze bedrijven hebben geen enkel verband meer met de winstgevendheid en omzetgroei van het onderliggende bedrijf. Beleggers moeten er rekening mee houden zij mogelijk meerdere jaren moeten wachten voordat de waarde van het bedrijf overeenkomt met het koersniveau van het zombieaandeel.

Jenna Dagenhart: Vanwege de historisch lage rentes en de historisch hoge waarderingen zijn veel mensen vooral op zoek naar mogelijkheden om hun geld ergens te stallen. Het lijkt of steeds meer beleggers zich inlaten met alternatieve beleggingen. Waar liggen volgens jou op dit moment kansen?

Jan van Eck: Iedereen is op zoek naar rendement. Twee thema's waar we ons momenteel op richten betreffen meerjarige trends. De ene is de energietransitie, die ertoe zal leiden dat we langzaam maar zeker afscheid gaan nemen van fossiele brandstoffen. Deze transitie is afhankelijk van veel innovaties in de private sector. Het gaat niet alleen om de Green New Deal en om overheidsmaatregelen waar veel mensen weinig zicht meer op lijken te hebben. In onze portefeuilles rond het thema natuurlijke hulpbronnen vinden we niet alleen veel waarde in de grondstoffenbedrijven die ik eerder al noemde. We richten ons ook op innovatieve, disruptieve bedrijven in de vele sectoren die energie-efficiënter moeten worden. Een van de sectoren waar we ons graag op willen focussen is de landbouw, een sector die ongeveer net zo veel CO₂ uitstoot als de energiesector. Dat is dus de eerste trend.

Jan van Eck: Een ander beleggingsthema waar we veel van verwachten, is blockchain, crypto, of hoe je het ook wilt noemen. Deze opensource databasetechnologie kan tal van financiële oplossingen bieden tegen veel lagere tarieven, soms wel 90% lager. Het feit dat de fintechrevolutie hand in hand gaat met crypto, is zeer boeiend. Nogmaals, hoewel sommige bedrijven overgewaardeerd zijn, hebben we te maken met een buitengewoon interessante meerjarige trend waar beleggers niet omheen kunnen.

Jenna Dagenhart: We gaan ongetwijfeld een heel interessant kwartaal tegemoet. Jan, ik wil je hartelijk danken voor dit gesprek.

Jan van Eck: Graag gedaan.

Jenna Dagenhart: Bedankt voor het kijken. Dit was CEO Jan van Eck. En ik ben Jenna Dagenhart met Asset TV. Ga naar vaneck.com/ucits/subscribe als u op de hoogte wilt blijven van de nieuwste inzichten van de experts van VanEck.