Goud in 2024: Vraag van de centrale bank, stijgende prijzen en de disconnectie van aandelen

Maandelijkse inzichten in de goudmarkt en de economie van Imaru Casanova, Portfolio Manager, met haar unieke kijk op mijnbouw en de voordelen van goud voor uw portefeuille.

Rendement van goud bij economische verschuivingen en marktdynamiek

Hogere rentepercentages op Amerikaanse staatsobligaties en een sterkere Amerikaanse dollar bleven goud onder druk zetten in december, hoewel minder sterk dan in november. Goud daalde tijdens de laatste maand van het jaar met 0,71%¹ en presteerde daarmee beter dan de S&P 500 (een daling van 2,38%). Op 18 december verlaagde het U.S. Federal Open Market Committee (FOMC) de federal funds rate met 25 basispunten, wat goud hielp opveren van zijn maandelijkse dieptepunten. Het comité kondigde echter minder renteverlagingen aan in 2025, waardoor de impliciete kans van de markt op extra versoepeling afnam. Na het bereiken van een recordhoogte van $ 2.787 per ounce bij het sluiten op 30 oktober, consolideerde goud zich rond het niveau van $ 2.600, met een gemiddelde van $ 2.644 per ounce in november en december. Goud sloot het jaar af op $ 2.624,50 per ounce op 31 december, wat een jaarwinst opleverde van $ 561,52 per ounce, of 27,22%.

Het uitzonderlijke rendement van goud in 2024 was de beste jaarlijkse winst in 14 jaar. Terugkijkend over de afgelopen 25 jaar, presteerde goud alleen beter in 2007 (+30,94%) en 2010 (+29,57%). Deze prestatie is opmerkelijk gezien het sterke rendement van de Amerikaanse aandelenmarkten en de Amerikaanse dollar in 2024, met name met een stijging van de S&P 500 met 25,02%. Hoewel het rendement van goud in 2024 het potentieel ervan onderstreept als diversificatie en afdekking van een portefeuille, is het cruciaal om op te merken dat rendementen uit het verleden geen indicatie zijn voor toekomstige rendementen. Wij geloven dat deze goudprijsbeweging een belangrijke verschuiving weerspiegelt in de dynamiek van de goudmarkten in de afgelopen twee jaar. Wereldwijd hebben centrale banken zich ontpopt als een belangrijke aanjager van de goudvraag en goudprijzen, door sinds 2022 recordhoeveelheden ongemunt goud aan te kopen. Belangrijk is dat wij denken dat deze nieuwe realiteit op de goudmarkt ook helpt bij het verklaren van de aanzienlijke (en voor ons verbijsterende) underperformance van goudaandelen ten opzichte van het metaal zelf.

Strategische verschuiving van de centrale banken naar goudreserves

Centrale banken wereldwijd hebben fysiek goud gekocht als onderdeel van hun reservebeheer, gedreven door verschillende factoren die vanaf 2022 aan belang hebben gewonnen.² Factoren zijn onder andere bezorgdheid over systemische financiële risico's, de rol van goud als een effectieve portefeuillediversificatie, de liquiditeit, het rendement als inflatiedekking en de robuustheid ervan in tijden van crisis. Daarnaast dient goud als een geopolitieke diversificatie, een bescherming tegen sancties en een onderdeel van het de-dollariseringsbeleid. Hoewel de recente impuls van centrale banken om hun goudreserves te verhogen opmerkelijk is geweest en onafhankelijk lijkt van de kracht van de Amerikaanse economie, het rendement van de Amerikaanse aandelenmarkten of schommelingen in de Amerikaanse dollar en rente op staatsobligaties, is het belangrijk om te erkennen dat deze trend mogelijk niet voor onbepaalde tijd aanhoudt. Het is ook de moeite waard om te benadrukken dat centrale banken uitsluitend fysiek goud kopen, geen goudaandelen.

Verschuivende gouddynamiek: Centrale banken vs. beleggers

Voorafgaand aan dit recordniveau van goudaankopen door centrale banken in de afgelopen drie jaar, was de belangrijkste historische aanjager van goudprijzen de westerse beleggingsvraag, die sinds 2020 grotendeels is afgenomen. Wij meten de beleggingsvraag door de stromen in en uit wereldwijde ETFs voor fysiek goud bij te houden. Beleggers die fysiek goud ETFs kopen, zijn vaak dezelfde die goudmijnaandelen kopen als een hefboom op goud, met als doel hun blootstelling aan goud als beleggingscategorie te verbreden. Deze beleggers waren echter grotendeels afwezig tijdens de recente goudrally, wat bijdraagt aan het groeiende waarderingsverschil tussen goud en goudaandelen. Terwijl centrale banken actief goud hebben gekocht, hebben veel beleggers geprofiteerd van de voordelen van een onophoudelijke bredere bullmarkt voor aandelen, waardoor de noodzaak om goud of goudaandelen te bezitten minder groot werd.

Goud ETFs en Prijzen: Een groeiende kloof

We hebben gewezen op de verstoring van de langdurige correlatie tussen ETF-beleggingen in fysiek goud en de goudprijs, waarbij de goudprijs zelfs steeg toen de beleggingsvraag naar goud daalde. Van april 2022 tot eind 2024 daalden de bezittingen van ETF-beleggingen in fysiek goud met 22%³, terwijl de spotprijs van goud met 36% steeg. Deze ontkoppeling wordt grotendeels toegeschreven aan de aanzienlijke goudaankopen door de officiële sector in de afgelopen jaren.

Daarentegen blijft er een sterke correlatie bestaan tussen de bezittingen van ETF-beleggingen in fysiek goud en het rendement van goudaandelen ten opzichte van goud. Van april 2022 tot eind 2024 is de GDMNTR met 1,7% gedaald, en presteert met bijna 38 procentpunten minder dan goud in een omgeving met stijgende goudprijzen. Dit ondermaats presteren weerspiegelt het feit dat beleggers meestal afzien van goud als beleggingscategorie, zelfs toen centrale banken en niet-westerse beleggers de goudprijzen opdreven. Echter, tijdens korte perioden in de afgelopen twee jaar waarin de wereldwijde ETF-beleggingen in fysiek goud toenamen, wat duidt op een tijdelijke terugkeer van westerse beleggers, presteerden goudaandelen zoals verwacht beter dan goud.

De grafiek hieronder illustreert het rendement van fysiek goud, fysiek goud ETFs en goudmijnbouwbedrijven over belangrijke perioden van 2021 tot 2024, en benadrukt het verschil tussen goudprijzen, ETF-stromen en rendementen van mijnbouwbedrijven tijdens verschillende marktfasen.

Outperformance van goudmijnbouwbedrijven (t.o.v. fysiek goud) kan afhangen van het niveau van de vraag naar beleggingen (ETF-stromen voor fysiek goud)

Bron: Bloomberg, VanEck. Gegevens per december 2024. "Goudmijnbedrijven" vertegenwoordigd door NYSE Arca Gold Miners Index (GDMNTR). Resultaten uit het verleden vormen geen indicatie voor toekomstige resultaten. Het is niet mogelijk om direct in een index te beleggen.

De rendementskloof in 2024 tussen goud en goudaandelen

Als we terugkijken naar het rendement van goud en goudaandelen in 2024, zal de meest klinkende vraag zijn: "Waarom hielden goudaandelen geen gelijke tred met goud, met een stijging van 10,64% (GDMNTR) in vergelijking met de stijging van 27,22% van het metaal?". Hoewel de fundamentals van de goudmijnindustrie zeker een rol hebben gespeeld, is ons beste antwoord op deze vraag: "Omdat centrale banken geen goudaandelen kopen".

Goudaandelen blijven ongeveer 40% onder hun piek van 2011, zelfs terwijl de goudprijs sindsdien met ongeveer 40% is gestegen. Als beleggers besluiten dat het tijd is om goud aan hun portefeuille toe te voegen, om dezelfde redenen als waarom centrale banken goud hebben gekocht, kunnen marktdeelnemers misschien niet langer de zeer overtuigende argumenten negeren om goudaandelen te bezitten.

Als u meer inzichten over Beleggen in goud wilt ontvangen, schrijf u dan in voor onze nieuwsbrief.

Beleggers moeten ook rekening houden met risico's zoals operationele uitdagingen in de goudmijnbouw, veranderingen in de regelgeving die van invloed zijn op mijnbouwbedrijven, of verschuivingen in de wereldwijde vraag naar goud, die allemaal het rendement van goudaandelen op de lange termijn kunnen beïnvloeden.